ظهور و ظاهر شدن به چه صورت است ؟

ظُهور به معنای «ظاهرشدن» است و در اصطلاح مذهب تشیع به ظهور مهدی موعود (امام زمان) شیعیان به‌کار می‌رود. مفهوم ظهور در یهودیت و مسیحیت (با نام تجلی مسیح) و آیین زرتشتی وجود دارد  منظور از علائم ظهور شیعیان، آن دسته از رخدادها, که براساس پیش بینی امامان شیعه، پیش و یا در آستانه ظهور مهدی, پدید خواهند آمد را نشانه‌های ظهور می‌نامند. به اعتقاد شیعیان، تحقق هر یک از این نشانه ها, علامتی از نزدیک تر شدن ظهور مهدی (قائم) است, به گونه‌ای که با تحقق مجموعه رخدادهای پیشگویی شده و به دنبال آخرین نشانه ظهور, مهدی قیام خواهد کرد. به اعتقاد شیعیان پدیدار شدن یک و یا چند نشانه از مجموعه نشانه‌های ظهور, چیزی جز نزدیک تر شدن زمان ظهور را نمی‌رساند. البته بسیاری از حوادث و تحولاتی را که امامان شیعه وقوع آنها را در دوران غیبت کبری پیش بینی کرده‌اند, یا شماری از آنها را به عنوان نشانه ظهور معرفی کرده‌اند, پیش از این به وقوع پیوسته‌اند. مثلاً, شیعیان معتقدند در روایات, از اختلاف در میان امت اسلام،۱ انحراف بنی عباس و از هم گسستن حکومت آنان,۲ جنگهای صلیبی، فتح قسطنطنیه به دست مسلمانان۳ درآمدن پرچمهای سیاه از ناحیه خراسان۴ خروج مغربی در مصر و تشکیل دولت فاطمیان، وارد شدن ترکها در منطقه جزیره, واقع در بین النهرین و عراق امروزی، وارد شدن رومیان در منطقه رمله و شام، رها شدن کشورهای عرب از قید استعمار، بالا آمدن آب دجله و سرازیر شدن آن به کوچه‌های کوفه، بسته شدن پل بر روی دجله, بین بغداد و کرخ، اختلاف بین شرق و غرب و جنگ و خون ریزی فراوان۵۶ خبر داده شده‌است، که ظاهراً به جز پنج نشانه قطعی و حتمی، که از شش ماه قبل از ظهور یک به یک شروع به رخ دادن می کنند، همه یا بسیاری از نشانه های دیگر تا به کنون, رخ داده‌اند.۷ رخدادهای پس از ظهور از دید شیعیان، پاره‌ای از رخدادهای پس از ظهور، عبارت است از: تشکیل حکومت فراگیر جهانی از نظر شیعیان حکومت ودولت امام دوازدهم ایشان، فراگیر وجهانی خواهد بود وقدرت وسلطهٔ او از شرق تا غرب دنیا را فرا خواهد گرفت؛ چنان که میرزا حسین نوری می‌نویسد: (از صفات و ویژگی‌های مهدی، فراگرفتن سلطنت او تمام روی زمین را از شرق تا غرب، برّ وبحر، معموره وخراب وکوه ودشت است. نماند جایی، مگر اینکه حکمش جاری و امرش نافذ شود و اخبار در این معنا متواتر است). لذا مهم ترین ویژگی حکومت جهانی مهدی از دید شیعیان، قرار گرفتن جهان تحت یک مدیریت واحد و کارآمد است؛ به طوری که خود رأیی‌ها، مقام¬پرستی‌ها و خودمحوری‌ها از بین خواهد رفت وهمه بر اطاعت از یک حاکم مقتدر جهانی، اتفاق خواهند داشت. با توجه به بعضی از روایات شیعی، به دست می‌آید که جهان در آن زمان به ۳۱۳ بخش تقسیم شده و مهدی، ۳۱۳ تن از یاران نزدیک خود را بر آنها حاکم خواهد ساخت. البته همه یاران حضرت فقط ۳۱۳ نفر نیستند بلکه ۳۱۳ نفر، فرماندهان و کادر اصلی هستند و برخی از اینها را خانم ها تشکیل می دهند و یاران دیگری هم در ادامه اضافه خواهند شد.۸ از پیامبر اسلام نقل شده: «ویبلغ سلطانه المشرق والمغرب۹؛ دولت وسلطنت مهدی همه شرق وغرب جهان را در بر می‌گیرد». (ولا یکون ملک الاّ للاسلام؛۱۰ در آن روز حکومتی جز حکومت اسلامی نخواهد بود). از علی بن ابی طالب نقل شده: (مهدی شرق وغرب جهان را تحت سیطره خود درآورد... شرّ از جهان رخت بر بندد وتنها خیر باقی بماند).۱۱ از محمد بن علی امام پنجم شیعیان منقول است: (مهدی ۳۰۹ سال حکومت می‌کند؛ چنان که اصحاب کهف مدت ۳۰۹ سال در غار ماندند؛ زمین را پر از عدالت می‌کند، آن چنان که پر از جور وستم شده باشد. خداوند شرق وغرب جهان را برای او فتح می‌کند).۱۲ (هنگامی که مهدی) قیام کند، برای هر کشوری از کشورهای جهان فرمان¬روایی بر می‌گزیند..)۱۳ از علی بن الحسین: (وقتی که مهدی قیام می‌کند، خداوند آفت را از شیعیان دور می‌کند وقلب آنان را همچون قطعات آهن، محکم ونیروی هر مرد به اندازه چهل مرد می‌سازد. آنان حکومت وریاست تمامی مردم جهان را به دست خواهند گرفت).۱۴ (مهدی) یارانش را در همه سرزمین‌ها پراکنده می‌کند وبه آنها دستور می‌دهد که عدل واحسان را شیوه خود سازند وآنان را فرمانروایان کشورهای جهان می‌گرداند وبه ایشان فرمان می‌دهد که شهرها را آباد سازند).۱۵ دین واحد جهانی در حکومت جهانی واحدی که شیعیان ترسیم می‌کنند، دین برتر وآیین پذیرفته شدهٔ مردم، اسلام خواهد بود و این نشان می‌دهد که برنامه مهدی، جهان شمول وفراگیر خواهد بود ومردم با رغبت وعلاقه، دین اسلام را اختیار خواهند کرد ونجات وسعادت خود را در پیروی از آن خواهند دانست. در نتیجه، فضایل اخلاقی و مکارم انسانی، در جوامع حاکم شده وفساد، الحاد و بی دینی از بین خواهد رفت. از پیامبر اسلام نقل شده‌است: (تا هرکجا که تاریکی شب وارد شود، این آیین مقدّس نفوذ خواهد کرد).۱۶ از حسن بن علی، درباره از بین رفتن کفر وبی دینی از جهان وپذیرش آیین واحد از سوی مردمان نقل شده که: (خداوند در آخر الزمان و دوران شدت روزگار وعصر جهل مردم، مردی را برانگیزد واو را با فرشتگان خود، یاری دهد... واو را بر تمام زمین چیره فرماید تا این که (مردم) از روی میل ویا از روی اکراه، دین را بپذیرند. او زمین را از عدل وداد ونور وبرهان پر کند. شرق وغرب زمین از آیین او پیروی کنند. تا آن که کافری نماند، مگر این که ایمان آورد وگناه کار وفاسدی نماند، مگر این که نیکو کار شود. در حکومت او، درندگان با هم صلح می‌کنند.)۱۷ از دیگر ویژگی-های برجسته این جامعهٔ جهانی، این است که همگان در آن یکتاپرست اند وخدا را به یگانگی می‌پرستند وشریکی برای او قرار نمی‌دهند واز گناهان ومفاسد دوری می‌جویند. در سخنان علی بن ابی طالب آمده:(هیچ آبادی ای نخواهد ماند، مگر آن که در آن جا هر صبح وشام، به یکتایی خدا، شهادت داده خواهد شد).۱۸ محمد بن علی امام پنجم شیعیان در سخنان خویش گفته: (هیچ یهودی ومسیحی وهیچ پرستش کنندهٔ غیر خدایی باقی نمی‌ماند، مگر این که به او ایمان می‌آورد واو را تصدیق می‌کند).۱۹ این روایات، به خوبی نشان می‌دهد که ایدهٔ مذهب واحد جهانی، در زمان ظهور، به واقعیت خواهد پیوست واین بشارت ومژدّه الهی محقّق خواهد شد. عدالت فراگیر جهانی از نظر شیعیان، عدالت تنها در حکومت جهانی مهدوی برآورده خواهد شد و عدل و قسط و مساوات، نماد اصلی حکومت او خواهد بود. مشهور است که از پیامبر اسلام درباره اوضاع زمین پس از ظهور امام دوازدهم شیعیان نقل شده که: (فَیَمْلَأُ اْلأَرْضَ قِسْطاً وعَدْلاً کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وظُلْماً)؛ (پس زمین را از عدل و داد لبریز می‌کند، پس از آن که از ستم وبیداد پر شده‌است).۲۰ پیامبراسلام: (یَسَعُهُمْ عَدْلُهُ)؛ (عدالتش فراگیر شود).۲۱ جعفر بن محمد: (به خدا سوگند! عدالت او)، در خانه هایشان وارد می‌شود؛ همچنان که گرما وسرما وارد می‌گردد).۲۲ امام هشتم شیعیان:(هرگاه (مهدی موعود) خروج کند، زمین به نور پروردگارش روشن می‌شود وترازوی عدالت میان مردم برقرار می‌گردد. پس کسی به کسی ستم نخواهد کرد).۲۳ پیشرفت و رفاه جهانی از دید شیعیان، در دولت مهدی موعود، وضع اقتصاد و معیشت عمومی مردم، سامان خواهد یافت. در آن عصر، نعمت‌های الهی افزون، آب‌ها مهار، زمین‌ها حاصل خیز ومعادن ظاهر خواهد شد. هیچ فقیری باقی نخواهد ماند تا از بیت المال، کمک مالی دریافت کند. رونق و شکوفایی اقتصادی، باعث خواهد شد که همگان از برکات وآثار دولت او، برخوردار شوند و چهره کریه فقر، نابرابری، فساد مالی و... از جهان رخت برخواهد بست. پیامبر اسلام: (خداوند به وسیلهٔ مهدی، از امت، رفع گرفتاری می‌کند).۲۴ همچنین وی می‌فرماید: (امت من در دوران مهدی، چنان متنعم شود که بسان آن، بهره وری را ندیده باشد. آسمان پیوسته باران (رحمت) خود را بر ایشان فرو می‌فرستد و زمین، روییدنی‌های خود را بیرون می‌ریزد. ثروت در آن روز بر روی هم انباشته می‌شود. (وقتی) مردی برپاخیزد وبگوید: ای مهدی! بر من عطا نما؛ گوید: دریافت کن).۲۵ امام پنجم: (مهدی، اموال را میان مردم چنان به مساوات تقسیم می‌کند که دیگر محتاجی دیده نمی‌شود تا به او زکات دهند).۲۶ و همچنین از او نقل شده: (آن چنان میان مردم، مساوات برقرار می‌سازد که حتی نیازمند به زکات را هرگز نخواهی دید).۲۷ (امّت اسلامی در عهد او آن چنان از فراخی معیشت برخوردار می‌شود که هرگز نظیر چنین نعمت وآسایشی دیده نشده‌است).۲۸ رضایت و خشنودی جهانی یکی از ویژگی‌های مهم حکومت مهدی، تأمین خشنودی ورضایت همهٔ ساکنان زمین وآسمان است. از آن جایی که دولت او، دولت عدالت گستر، فقیر ستیز، دانش گستر، رفاه آور، ظلم ستیز ومردم دوست است، همگان از آن راضی خواهند بود ودر آرامش وشادی زندگی خواهند کرد. در روایات آمده‌است: (زمین را پر از عدالت می‌کند، آن چنان که پر از ستم شده‌است. در خلافت او اهل آسمان وزمین، حتی پرندگان آسمان خشنود می‌شوند).۲۹ (اهل آسمان وساکنان آن برای ظهور او خوشحال می‌شوند؛ او زمین را پر از عدالت می‌کند، آن سان که پر از جور وستم شده باشد).۳۰ از پیامبر اسلام آمده: (شما را به مهدی، مردی از قریش بشارت می‌دهم که ساکنان آسمان و زمین از خلافت وفرمانروایی او خشنودند).۳۱ (ساکنان زمین وآسمان به او عشق می‌ورزند)